Το “Joker” είναι αναμφίβολα η ταινία της χρονιάς. Με το soundtrack της χρονιάς!
Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε πήγα σινεμά για να δω το “Joker”. Είχα πολύ υψηλές προσδοκίες επειδή απ’ όλους είχα ακούσει διθυράμβους. Αλλά και ταυτόχρονα χαμηλές. Στο μυαλό μου η σύγκριση με τo “Dark Knight” και τον Τζόκερ του Heath Ledger ήταν αναπόφευκτη. Για το φίλο Δήμητρη η τριλογία του Νόλαν είναι αριστουργηματική, για μένα, ανυπόφορη. Καθώς ο Τζόκερ του συχωρεμένου σίγουρα ήταν μια από τις πιο εξαιρετικές ερμηνείες, η ταινία καθαυτή δεν με συνεπήρε. Γούστα είναι αυτά. Προχωράμε. Πήγα λοιπόν να δω το “Joker” eπειδή μ’ αρέσει το είδος, καταρχάς, και επειδή ο Joaquin Phoenix είναι ηθοποιός με πολλά α****α και ήμουν σίγουρη πως θα είναι καλός. Αυτό που είδα όχι μόνο ξεπέρασε κάθε προσδοκία αλλά με συγκλόνισε σε ένα βαθύτερο επίπεδο που δεν ήξερα καν ότι έχω.
Εν ολίγοις, όλες οι άλλες ταινίες για φέτος ακυρώνονται. Ευχαριστούμε για την προσπάθεια αλλά δεν θα πάρουμε, ευχαριστούμε. Καληνύχτα.
Joker
Το φετινό “Joker” είναι σε σκηνοθεσία Todd Phillips. Το συγκεκριμένο κύριο τον γνωρίζεις από ταινίες όπως το “Hangover”. Αν και το “Joker” ουδεμία σχέση έχει, ως προς το ότι είναι κλάσης ανώτερο, φέρει ένα τουλάχιστον κοινό χαρακτηριστικό. Aς πάρουμε τις ταινίες “Hangover”. Τουλάχιστον το πρώτο δεν είναι κακό. Hear me out.
Τα “Hangover” δεν είναι κακές ταινίες, από την άποψη ότι η κεντρική ιδέα δεν είναι κακή. Ούτε και δεν είναι αστείο σε φάσεις. Απλώς στην εκτέλεση και σε όλα τα άλλα κάπου το χάνει. O Todd Phillips επίσης εκτέλεσε χρέη παραγωγού για την ταινία “A Star Is Born”. Αν και δεν το σκηνοθέτησε ο ίδιος θέλω να το αναφέρω για έναν άλλο λόγο. Το “A Star Is Born” δεν είναι εγγενώς μια καλή ταινία. Βασίζεται εξ ολοκλήρου στη συγκλονιστική ερμηνεία του Bradley Cooper και σε μια επίσης άξια Lady Gaga, και σε ένα εξαιρετικό soundtrack. Και εδώ θα γίνει η σύνδεση με το “Joker”.
Τα “αρνητικά”
Το “Joker” λοιπόν, προσωπικά μιλώντας πάντα, σεναριακά είναι αδύναμο. Οι διάλογοι δεν είναι κάτι το πρωτόγνωρο ούτε συναρπαστικό. Σκηνοθετικά, όπως και οι άλλες ταινίες του Phillips, επίσης, δεν λέει πολλά. Εντάξει, πως να το κάνουμε, ο τυπάς δεν είναι και κανένας Σκορσέζε. Ωστόσο! Αυτά όλα μπορείς να τα πεις αν απομονώσεις κάθε στοιχείο ξεχωριστά. Το οποίο έκανα για εσάς επειδή προφανώς πάσχω από κάποια διαταραχή.
Γιατί κανένας φυσιολογικός άνθρωπος δεν πρόκειται να δει αυτή την ταινία και να σταθεί σε αυτά. Και η αλήθεια είναι πως κι εγώ όταν την έβλεπα δεν το έκανα. Κι αυτό γιατί, έχεις έναν Joaquin Phoenix που δεν έχουν εφευρεθεί ακόμα λέξεις αντάξιες να περιγράψουν την ερμηνεία του. Και όπως και ο Cooper στο “A Star Is Born” κρατάει την ταινία μόνος του. Θεωρώ γενικά πως, αν δεν ήταν ο συγκεκριμένος πρωταγωνιστής η ταινία από μόνη της ίσως θα ήταν στην καλύτερη μέτρια. Αλλά… Ο Joaquin Phoenix είναι εκπληκτικός.
Τα θετικά
Η ερμηνεία του Joaquin Phoenix ως Arthur Fleck είναι το λιγότερο συγκινητική. Σοβαρά, εγώ σε κάποια στιγμή δάκρυσα. Περισσότερα για αυτό σε λίγο. Η ταινία επίσης έχει εξαιρετική φωτογραφία. Αυτό όμως που μου έκανε εντύπωση από την αρχή ήταν το soundtrack. Εγώ, που με λες και παρατηρητική, είμαι λίγο ψυχάκι σ’ αυτά. Γενικά έχω μια τάση να παρατηρώ τα πάντα, ακόμα και τις πιο μικρές λεπτομέρειες σε ένα πλάνο. Αυτό λοιπόν που μου τράβηξε αμέσως την προσοχή ήταν ότι κάθε νότα, κάθε ενορχήστρωση και κάθε κομμάτι ήταν τόσο προσεγμένο. Τα πάντα είχαν τη θέση τους. Αλλά όχι με αυτόν τον προφανή, χολυγουντιανό τρόπο. Τύπου ας βάλουμε αυτό το sad κομμάτι για να κάνουμε επίκληση στο συναίσθημα. Ή τώρα θα παίξει κάτι χαρούμενο γιατί τώρα σαν κοινό πρέπει αναγκαστικά να χαρείς. Όχι. Ήταν μουσική που καταρχάς από μόνη της ήταν πανέμορφη.
Το OST του “Joker”
Το soundtrack από τη Hildur Guðnadóttir είναι κατα βάση instrumental με λιγοστά προυπάρχοντα και γνωστά τραγούδια. Θυμάμαι όταν είχε βγει το προσβλητικά φρικτό “Suicide Squad”. Το μόνο θετικό που μπορούσες να πεις για αυτό το μίασμα της μεγάλης οθόνης ήταν ότι είχε ένα decent soundtrack. Κι αυτό γιατί είχε πάρει κάθε δημοφιλές rock anthem ταινιών δράσης και τα είχε πετάξει σε ένα soundtrack. Είναι εύκολο να έχεις ένα καλό soundtrack όταν πολλά από τα κομμάτια σου είναι universally loved rock θρύλοι με σφραγίδα εγγύησης από άλλες, καλύτερες ταινίες.
Το “Joker” αποφεύγει τέτοιες φθήνιες. Αντ’ αυτού παίζει το “Rock and Roll Part 2” σε μια φανταστική σκηνή κορύφωσης. (Βέβαια σε αυτό το σήμειο αξίζει να σημειωθεί πως δέχθηκε σφοδρή κριτική για τη χρήση του συγκεκριμένου κομματιού. Αυτό γιατί ανήκει στον καταδικασμένο παιδόφιλο Garry Glitter, που μάλιστα ενδέχεται να επωφεληθεί από τη χρήση του κομματιού στην ταινία.) Στο κρεσέντο της ταινίας βάζει το “White Room” των Cream χαμηλά στο background κάτω από τις σειρήνες περιπολικών και τις εικόνες μιας πόλης που φλέγεται.
Και επιστρέφω σε αυτό που έλεγα πριν. Ο συνδυασμός ενός συγκλονιστικού Joaquin Phoenix και ενός καλομελετημένου, πανέμορφου soundtrack μου έφεραν δάκρυα στα μάτια. To “Joker” βλέπετε, μπορεί να έχει τα προβληματάκια του αν τα εξετάσει κανείς μεμονωμένα. Αλλά είναι κάτι παραπάνω από μια ταινία με πρωταγωνιστή έναν αντιήρωα της DC.
Είναι ένα κοινωνικό σχόλιο απέναντι στην ταξική ανισότητα και την πολιτική διαφθορά. Και περισσότερο σπαρακτικά απέναντι στην απόμονωση και περιθωριοποίηση που νιώθουν οι άνθρωποι με ψυχικές διαταραχές, ιδιώς όταν αυτοί ανήκουν στις χαμηλότερες εισοδηματικά τάξεις, από μια κοινωνία και ένα κράτος που δεν νοιάζεται γι αυτούς αλλά τους βλέπει σαν περίγελους. Σαν κλόουν. Σαν Joker.
Δεν είναι μόνο από εκείνες τις φορές που σε μια ταινία ταυτίζεσαι με τον αντιήρωα σε ένα δυστοπικό περιβάλλον. Ένιωσα μια βαθειά θλίψη γιατί ήξερα πως αυτό απαντά σε μια πραγματικότητα που ζούμε σήμερα. Γιατί ήμουν σε μια φάση, μεταξύ σοβαρού και αστείου, “τα μισά”. Τα μισά να μου συνέβαιναν κι εγώ θα το έχανα. Και επειδή ξέρω πως αυτές οι ανισορροπίες υπάρχουν στην καθημερινότητά μας και λίγοι δίνουν σημασία. Ο Joker τελικά παρά την βιαιότητα του δεν είναι ο κακός της υπόθεσης. Και o Joaquin Phoenix με την ερμηνεία του τον κάνει πιο ανθρώπινο από ποτέ.
Τελικές σκέψεις
Το “Joker” χρονικά είναι απίστευτα επίκαιρο. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως “ταινία εποχής”. Μόνο που η εποχή δεν είναι μια εποχή κρινολίνων και ρομαντικοποιημένου ρατσισμού. Είναι η σημερινή εποχή, η εποχή του ατομικού κατακερματισμού και του κοινωνικού ρατσισμού. Η ταινία είναι καίρια και εύστοχη στον σχολιασμό της. Νομίζω πως αν ήθελες κάποια μέρα να δείξεις στα παιδιά σου και στα εγγόνια σου πως ήταν η κοινωνία στην οποία μεγάλωσες θα μπορούσες να τους δείξεις αυτή την ταινία. Ο Phoenix από την πλευρά του αποδεικνύει εύκολα ότι είναι από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς της γενιάς του. Και το soundtrack αποτελεί κι εκείνο το ίδιο εύστοχο και θριαμβευτικό.
Δεν μπαίνω σε λεπτομέρειες πλοκής για όσους δεν το έχουν δει.