Πέρασα ένα μεσημέρι με τον Tom Yosi μιλώντας για τη ζωή, τη blues και τί σημαίνει να είσαι τραγικός χαρακτήρας.
Υπάρχουν φορές που ανακαλύπτω κάτι και με παιδικό ενθουσιασμό θέλω να βγω να το φωνάξω στα μπαλκόνια. Ο Tom Yosi είναι μια από εκείνες τις περιπτώσεις. Ένας πανέξυπνος τύπος με απίστευτο ταλέντο, που παίζει blues και αφουγκράζεται τον κόσμο γύρω του με φοβερή ειλικρίνια και ωριμότητα.
Χαζεύοντας στο Facebook πέτυχα ένα βιντεάκι του Tom Yosi όπου έπαιζε live το νέο του κομμάτι, “Son Of A Gun”. Του είπα πως η μουσική του γαμάει και τον ρώτησα αν θα τον ενδιέφερε να δώσει μια συνέντευξη στο Discobole.
“Με ενδιαφέρει, απλώς επειδή έχω δώσει διάφορες συνεντεύξεις, δεν θέλω να μιλήσω για τα κλασικά, τύπου τί μουσική παίζεις, επιρροές κτλπ.”
Δώσαμε ραντεβού για την επομένη μέρα. Στις 15.00, στο Μαύρο Γάτο.
Έφτασα λίγο πριν τις τρεις στα Εξάρχεια και τον βρήκα να κάθεται σε ένα τραπεζάκι έξω. Είναι περίεργο, ακόμα κι αν δεν ήξερα πως μοιάζει θα τον καταλάβαινα. Παραγγέλνω μπύρα γιατί ήταν μια δύσκολη εβδομάδα (*λέει Τρίτη μεσημέρι) ενώ εκείνος πίνει americano.
“Ηχογραφώ τον πρώτο μου δίσκο αυτό το διάστημα. Στις εφτά έχω ηχογράφηση, μετά από εδώ, κι όταν παίζω δεν θέλω να πέφτει ούτε σταγόνα αλκοόλ. Δεν θέλω τίποτα να μπαίνει ανάμεσα σε μένα και τη μουσική.”
Μιλάει σιγά, με μια ήρεμη νωχελικότητα.
Ο Θανάσης Κλαμπάνος, κατά κόσμον Tom Yosi, μεγάλωσε στην Αδραβίδα της Ηλείας. Στα 18 του έφυγε για την Αθήνα για να ζήσει το όνειρο του και να ασχοληθεί με τη μουσική.
“Στο χωριό δεν αλλάζει τίποτα και αλλάζουν τα πάντα.”
“Ήταν καλά μέχρι ενός σημείου. Όταν άρχισα να αντιλαμβάνομαι πως θέλω να εξελιχθώ σαν παίκτης ήταν λίγο περίεργα. Απομακρύνθηκα στο δωμάτιο μου και ζούσα σε ένα κόσμο εκεί μέσα, μόνος μου. Αλλά ήταν και είναι πολύ ωραία. Όταν θέλω να ηρεμήσω, εκεί πάω.”
Ο Tom Yosi είναι βαθειά συνειδητοποιημένος παρά το νεαρό της ηλικίας του (είναι 21 ετών), αν και μου λέει πως εκείνος δεν πιστεύει στην ηλικία. Διερωτάται για τον κόσμο στον οποίο ζούμε και αυτό που είναι ξεκάθαρο, μέσα από την συζήτηση μας, είναι πως θέλει μια πιο δίκαιη και ίση κοινωνία.
“Ο Ιησούς ήταν φοβερό άτομο.”
“Μόνο αυτός. Γιατί ο χριστιανισμός, για παράδειγμα, θεωρεί πως ο άντρας είναι ανώτερος της γυναίκας. Ο Ιησούς όχι. Ο Ιησούς έπλυνε τα πόδια της γυναίκας. Για αυτόν όλοι είμαστε ισόνομοι και ισότιμοι. Αν προσπαθούσαμε όλοι να εμπνευστούμε, έστω και λίγο, από αυτόν νομίζω ο κόσμος θα ήταν πολύ καλύτερος.”
“Ας κάνουμε ένα πείραμα. Ας αντικαταστήσουμε για ένα χρόνο τη λέξη “επιλέγω” με τη λέξη “αποφασίζω”. Δεν διαφέρουν πολύ σαν λέξεις αλλά είναι η εντύπωση που αφήνει όταν τη λες.”
Τί πιστεύεις ότι θα γίνει;
“Πιστεύω ότι ίσως αποκτήσουμε μια πιο υπεύθυνη ανθρωπιστικά κοινωνία.”
Αφού τελείωσε με τις μουσικές του σπουδές εδώ, ο Tom Yosi πήγε στην Αγγλία για να σπουδάσει στην ICMP του Λονδίνου.
“Αν έχω ένα σκοπό στη ζωή, είναι να μαθαίνω.”
“Η Αγγλία ήταν σχολείο. Πέρασα πολύ ωραίες στιγμές αλλά είναι βάναυσο μέρος, τοξικό. Όταν γύρισα πέρασα μια δύσκολη αλλά και πολύ διδακτική περίοδο. Ζούσα σε καναπέδες φίλων μου διότι δεν είχα σπίτι. Δεν είχα καν τη δυνατότητα να ψάξω για σπίτι. Άφηνα ωστόσο να με επηρεάσουν οι μουσικές που άκουγαν. Αυτό με βοήθησε πάρα πολύ.”
Τί ετοιμάζει αυτή την περίοδο ο Tom Yosi;
“Είναι ένα κομμάτι για τους πολιτικούς και για αυτούς που πολιτικεύονται, ένα κομμάτι για την αστυνομία, ένα για τους δικαστές και τους δικηγόρους και ένα για τους δημοσιογράφους. Και ένα κομμάτι είναι για τον πολίτη. Αν πω τα πράγματα έτσι όπως θέλω να τα πω όμως, θα με κλείσουν φυλακή, την άλλη μέρα,” αστειεύεται. Δεν θέλω να κάνω το φοβερό που έκαναν οι Τρύπες όταν τραγουδούσαν για την ασφάλεια:
“Η ασφάλεια ξέρει ότι καπνίζω και θα το πει στο μπαμπά μου”.
Ήταν απίστευτα θαραλλέο και άμεσο για την εποχή. Σήμερα αν πω κάτι τέτοιο θα περάσει στο ξεκούδουνο. Θέλω να τα πω πιο πολύ όπως ο Dylan στο “Ballad Of A Thin Man”, ένα κομμάτι για τους δημοσιογράφους που όμως δεν καταλάβαινες αμέσως ότι μίλαγε γι αυτό. Δεν θέλω να κάνω άμεση κριτική.”
“Δεν άκουγα πολύ μουσική για τους στίχους. Άκουγα πιο πολύ ορχηστρική και jazz για να ανέβω σαν παίκτης. Αν και δεν έχω κάμμια σχέση μουσικά με τις Τρύπες ή με τον Dylan, τους ακούω. Τώρα ακούω πράγματα μουσικά απλά αλλά με πολύ νόημα στιχουργικά.”
“Θέλω να συνδυάσω και τα δύο. Να δείξω τον χαρακτήρα μου σαν παίκτης και σαν songwriter. Αλλά επειδή είναι πολύ δύσκολο αυτό θες παραγωγό, αλλιώς ενδέχεται να βγει κάτι εντελώς experimental. Είναι το όνειρο μου να έχω έναν άνθρωπο να με καθοδηγεί και απλά να μπω μέσα στο στούντιο και να παίξω. Και έχω την τεράστια χαρά και την τύχη να συνεργάζομαι με τον Πάνο Τσεκούρα. Έχω βρει το κατάλληλο άτομο γιατί είναι φοβερά ειλικρινής και αληθινός.”
“Το κομμάτι είναι ένας άνθρωπος, ο οποίος έχει σχέση με ένα άτομο. Όταν χωρίζει και βρίσκεται με ένα άλλο άτομο δεν είναι ο ίδιος που ήταν πριν, επηρεάζεται. Του αφήνει μια εντύπωση.”
Μου μιλάει για τα live που κάνει με ενθουσιασμό και ενσυναίσθηση.
“Μου λένε στα live αν παίζω τα δικά μου κομμάτια. Παίζω ότι αισθάνομαι. Στέλνω στους μουσικούς μου μια λίστα με κομμάτια και τους λέω να τα ακούσουν. Να έρθουν μετά στο στούντιο, χωρίς να κρατήσουν σημειώσεις, και να παίξουμε την “εντύπωση” του κάθε κομματιού. Και τους αλλάζουμε τα φώτα. Θέλω αυτό που παίζουμε να βγαίνει από μέσα μας.”
Είναι συναρπαστικό να έχεις απέναντι σου έναν άνθρωπο σαν τον Tom Yosi. Είναι η χαρά του interviewer. Δεν χρειάζεται να τον ρωτήσεις πολλά, κι εκείνος σε γεμίζει με τις σκέψεις του, άναρχες σκέψεις, όπως τις αποκαλεί ο ίδιος.
Ποιο πιστεύεις ότι είναι το πιο δύσκολο πράγμα στον κόσμο, με ρωτάει.
Μου λέει πως για τον ίδιο το πιο δύσκολο πράγμα στον κόσμο είναι ο διάλογος. Η απάντηση του με εκπλήσει διότι είμαστε εδώ και κάνα δίωρο και κάνουμε φανταστικό διάλογο, πιστεύω.
“Είναι πολύ δύσκολο πράγμα να κάνεις διάλογο. Διότι οι περισσότεροι άνθρωποι κάνουμε παράλογους μονολόγους. Λέμε κάτι, μας λέει κάτι ο άλλος, κάτι πιάνουμε, και στο τέλος εμείς πάλι θα πούμε το δικό μας. Θα το παραλλάξουμε λίγο, θα βάλουμε μέσα κι αυτό που λέει ο άλλος, αλλά σκεφτόμαστε το “εγώ”. Στο Συμπόσιο χρησιμοποίησαν ελάχιστες φορές τη λέξη “εγώ” και έκαναν φοβερό διάλογο. Είναι πολύ βαριά λέξη.”
“Θα ήθελα πολύ να μπορώ να μπω στο μυαλό του κάθε ανθρώπου και να δω τί σκέφτεται.”
Συζητάμε για το τί εστί καλλιτέχνης, μια λέξη που ο Tom Yosi δεν έχει χρησιμοποιήσει ούτε μια φορά για να περιγράψει τον εαυτό του.
“Η πιο σκληρή στιγμή, που έπρεπε να βάλω μια ταμπέλα στον εαυτό μου ήταν όταν ο πατέρας μου με ρώτησε τί κάνω στην Αθήνα. Τί να του έλεγα; “Παίζω κιθάρα 8 ώρες τη μέρα και κυνηγάω τα live και πάσχισα, έκανα έρευνα, για να μαζέψω μια μπάντα;” Θα σου πει ο άλλος “ναι, οκ, πόσα βγάζεις;”. Είναι ένα τραγικό πράγμα στην ελληνική πραγματικότητα που οι γονείς λένε “εγώ σε μεγάλωσα για να γίνεις αυτό. Επένδυσα πάνω σου.” Τί είμαι, προιόν; Τελικά του έδειξα δεν του είπα.”
“Το όνειρό μου είναι να κυνηγάω το όνειρό μου!”
“Τα live δεν τα κλείνω για τα λεφτά. Τα κάνω γιατί θέλω να παίζω. Για να βγω και να δείξω στον κόσμο και να μοιραστώ μαζί του τα πράγματα που έμαθα.”
Τον ρωτάω αν ποτέ βλέπει τη ζωή του με παράπονο.
“Πολλές φορές πιάνω τον εαυτό μου να στεναχωριέται που δεν ανταμείβονται οι κόποι του. Δίνω κάτι και πολλές φορές δεν παίρνω πίσω αυτό που δίνω. Αυτό είναι δικό μου λάθος. Γιατί δίνω τα πάντα, παραπάνω απ’ όσο πρέπει, ξέρωντας τί θα εισπράξω. Άλλες φορές με πιάνει παράπονο για ανθρώπους που θα μπορούσαν να με είχαν βοηθήσει παραπάνω ή θα μπορούσαν να είχαν πιστέψει παραπάνω σε μένα. Αλλά κι εγώ φυσικά, σε περιπτώσεις που θα μπορούσα να είχα βοηθήσει κάποιον περισσότερο και δεν το έκανα.”
Κυνηγάς ποτέ το δράμα και την απογοήτευση για να πάρεις έμπνευση;
“Πιστεύω ότι κάποιοι άνθρωποι ζούμε για να είμαστε τραγικοί και κάποιοι δραματικοί.”
Ο Tom Yosi σε ποιά κατηγορία ανήκει, αναρωτιέμαι.
“Στους τραγικούς. Γιατί η τραγωδία, η τραγικότητα, εμπεριέχει μέσα της και το δράμα αλλά και την κωμωδία. Αν δεν αντιμετώπιζα πολλά πράγματα με χιούμορ θα είχα πέσει σε βαριά κατάθλιψη. Προσπαθώ να μην παίρνω τον εαυτό μου και κατ’ επέκταση τις καταστάσεις πολύ σοβαρά.”
Ναι αλλά η blues μουσική μιλάει για τους καημούς της ζωής, παίρνει σοβαρά τα πράγματα, έτσι δεν είναι;
“Η blues, η βιωματική μουσική, είναι εσωτερική. Εσωτερικεύεις κάποια πράγματα και ύστερα τα μοιράζεσαι, τα βγάζεις προς τα έξω. Κάποια περίοδο προσπάθησα να συνδυάσω την blues με τον κινηματογράφο και να ζήσω σαν ηθοποιός μεθόδου. Να ζήσω πρώτα και μετά να γράψω για αυτά που έζησα. Τύπου, με έδιωξε η γυναίκα μου από το σπίτι και το βράδυ θα τραγουδήσω γι αυτό στο live. Και λειτουργεί! Αλλά είναι βαρύ γιατί πληγώνεις ανθρώπους με αυτό τον τρόπο. Πληγώνεις και πληγώνεσαι.”
Σχετικά με τις κοινωνικοπολιτικές καταστάσεις γύρω μας, έχει να πει τα εξής:
“Στα δικά μου μάτια ζούμε σε μια χούντα.”
“Μόνο που τώρα δεν ξέρεις ποιον έχεις απεναντί σου. Αν κάποιος πάρει σοβαρά αυτά που συμβαίνουν γύρω του θα νιώσει τρελή απογοήτευση. Με την πραγματική έννοια. Τίποτα δεν μας γοητεύει. Βομβαρδίζεσαι από πράγματα και αν θέλεις να μιλήσεις, να εκφέρεις μια γνώμη δεν μπορείς. Τί να πρωτοπιάσεις; Ανοίγω το Facebook και βλέπω για έναν που καθάρισε 50 άτομα σε ένα τζαμί, από κάτω μια καλλιτέχνιδα είπε αυτό, από κάτω άλλη ανάρτηση από ένα live, από κάτω ένας ερωτευμένος τύπος ποστάρει για την αγάπη του. Κι πιο κάτω αυτό το φοβερό, χουντικό που έγινε στην Πάτρα με τους Rotting Christ. Λες είναι δυνατόν το 2019 να συμβαίνουν όλα αυτά τα πράγματα και να τα περνάμε στο ντούκου; Δεν μπορείς να εστιάσεις όμως πλέον.”
Σε σχέση με αυτά που τον απογοητεύουν, ειδικά σε άτομα της ηλικίας του:
“Με απογοητεύει να βλέπω ανθρώπους ματαιόδοξους. Ανθρώπους που αγωνίζονται μόνο για την ύλη, για τίποτα σημαντικό. Θα ήθελα όλοι οι άνθρωποι να ζουν το όνειρό τους σήμερα.”
“Να ένα πολύ ωραίο πράγμα που θα μπορούσαν να σκέφτονται οι νέοι. Να έχουν ως σκοπό να μάθουν και να εμπνεύσουν. Δεν μπορώ να διανοηθώ οι νέοι να θέλουν να εμπνεύσουν και να περάσουν ένα μήνυμα που είναι ενάντια στον άνθρωπο. Ότι π.χ οι λευκοί είναι ανώτεροι των μαύρων. Αυτό δεν είναι έμπνευση. Πρέπει να εμπνεύσεις τους ανθρώπους να ασχοληθούν, να τους συγκινήσεις (“συν-κινήσεις”, μου τονίζει). Εγώ εμπνεόμαι από τα πάντα αλλά προπάντων από τους φίλους μου. Με κάνουν να θέλω να παίξω. Να γίνω καλύτερος άνθρωπος.”
Τον ρωτάω πως βλέπει την Ελλάδα και αν σκέφτεται να κάνει καριέρα στο εξωτερικό. Είναι μια στάνταρ ερώτηση που συνηθίζουμε να κάνουμε εδώ. Λες και αν πας σε κάποιον Αμερικάνο θα τον ρωτήσεις άμα σκέφτεται να κάνει καριέρα στην Ελλάδα.
“Είμαι Ελλαδίτης. Έτυχε να γεννηθώ στο συγκεκριμένο γεωγραφικό πλάτος και μήκος. Νιώθω ωστόσο πολίτης του κόσμου.”
“Η Ελλάδα ήταν πάντοτε μια χώρα που εισάγει συντριπτικά σε σχέση με τα πράγματα που εξάγει. Εξάγει ελάχιστα. Οπότε όταν έρχεται κάτι στη μουσική λέμε “στο εξωτερικό είναι καλύτεροι”. Είναι τρελό.”
“Έχουμε μια φοβερή έπαρση μεταξύ μας και ταυτόχρονα νιώθουμε φοβερά μειονεκτικά με τους έξω.”
Μετά από μια μικρή παύση με αφήνει με αυτό:
“Ας συνεχίσουμε να πίνουμε και να μιλάμε εδώ και για καριέρα βλέπουμε.”
Άκου το νέο κομμάτι του Tom Yosi “Son Of A Gun” και δες τον live στο An Club στις 19/4.